Thứ Sáu, 10 tháng 10, 2008

CHƯƠNG III SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

CHƯƠNG III

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

Xin chào anh/chị !

Chúng tôi vui mừng giới thiệu với anh/chị nội dung bài Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phạm trù cơ bản nhất của Chủ nghĩa xã hội khoa học. Phát hiện ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một trong những cống hiến vĩ đại nhất của chủ nghĩa Mác-Lênin, bởi vì hai ông đã làm rõ: giai cấp vô sản thực ra là gì và phù hợp với sự tồn tại thì nó phải làm gì về mặt lịch sử ? Phát hiện ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một trong những khác biệt về chất giữa Chủ nghĩa xã hội khoa học và chủ nghĩa xã hội không tưởng.

Bài này gồm 4 phần chính:

Phần 1: Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân

Phần 2: Nội dung sứ mệnh lịch sử và điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Phần 3: Những nhân tố chủ quan trong quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Phần 4: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam

Mục tiêu chung

Sau khi học xong chương này, anh/chị hiểu được vì sao giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử là thủ tiêu các chế độ áp bức, bóc lột và xây dựng xã hội mới không còn áp bức, bóc lột, bất công (chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản).

Mục tiêu cụ thể

Sau khi học xong, anh/chị hiểu được giai cấp công nhân bao gồm những ai? Họ có sứ mệnh lịch sử là gì và vì sao? Trên cơ sở đó có thể làm rõ được sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay và nhận thức được vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân Việt Nam cũng như Đảng Cộng sản hiện nay là do yếu tố khách quan quy định, chứ không phải do ai áp đặt.

Sau khi học xong, anh/chị sẽ ôn tập bằng cách trả lời những câu hỏi cuối mỗi phần và cuối bài học

Thời gian dành cho bài này là 150 phút.

Chúc anh/chị đạt kết quả học tập tốt !

PHẦN 1: KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

GIỚI THIỆU

Phần này giới thiệu với các anh/chị khái niệm giai cấp công nhân và những đặc điểm cơ bản của nó.

Sau khi học xong anh/ chị có thể hiểu rõ hơn: giai cấp công nhân bao gồm những ai? Thuộc tính nào, đặc điểm nào là cơ bản nhất để nhận biết đó là giai cấp công nhân

Hy vọng anh/chị sẽ hứng thú khi nghiên cứu nội dung này.

Thời gian cho phần này là 30 phút!

1.1 Giai cấp công nhân theo quan niệm kinh điển của chủ nghĩa Mác-Lênin

- C.Mác - Ph.Ăngghen dùng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ giai cấp công nhân (giai cấp vô sản, giai cấp công nhân công nghiệp...).

- Dù dùng thuật ngữ nào thì giai cấp công nhân theo các nhà kinh điển, họ là con đẻ và là chủ thể của nền đại công nghiệp; là giai cấp đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến, đại diện cho phương thức sản xuất hiện đại và phải có 2 thuộc tính cơ bản:

Phương thức lao động (phương thức sản xuất), bao gồm những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại.

Trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân là những người không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động cho nhà tư bản, bị nhà tư bản bóc lột về giá trị thặng dư. (Ở khía cạnh này, hai ông gọi giai cấp công nhân là giai cấp vô sản).

Chính vì vậy, giai cấp công nhân là giai cấp có lợi ích cơ bản đối lập trực tiếp với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản; là giai cấp có tinh thần cách mạng triệt để; là giai cấp trung tâm giữ vai trò tổ chức, lãnh đạo nhằm thủ tiêu chế độ tư bản áp bức bất công, xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

1.2 Giai cấp công nhân ngày nay

Cùng với sự phát triển của các điều kiện kinh tế, xã hội, giai cấp công nhân ngày nay có thêm nhiều đặc điểm mới như:

- Lao động với trình độ công nghệ ngày càng hiện đại;

- Nhiều lĩnh vực công nghiệp mới ra đời nên cơ cấu xã hội của giai cấp công nhân ngày càng đa dạng; trình độ học vấn, khoa học công nghệ, tay nghề ngày càng được nâng cao (trí thức hoá);

- Họ không chỉ bao gồm những người lao động công nghiệp trực tiếp tạo ra các giá trị vật chất cho xã hội, mà còn bao gồm những người lao động dịch vụ công nghiệp, lao động của họ gắn liền với sản xuất công nghiệp, có tính chất công nghiệp.

- Ở các nước tư bản, phần đông họ không còn vô sản trần trụi như trước kia mà đã có ít nhiều tư liệu sản xuất (tuy nhiên, họ vẫn là những người đi làm thuê và bị bóc lột). Ở các nước giai cấp công nhân đã giành được chính quyền, cùng với nhân dân lao động, họ đã làm chủ tư liệu sản xuất, làm chủ nhà nước và xã hội.

1.3 Khái niệm giai cấp công nhân

Từ quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin và những biểu hiện mới của giai cấp công nhân hiện nay, có thể khái quát lại giai cấp công nhân là: giai cấp của những người lao động được hình thành và phát triển cùng với nền sản xuất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hoá cao; là giai cấp đại biểu lực lượng sản xuất và phương thức sản xuất tiên tiến trong thời đại hiện nay, có sứ mệnh lịch sử lãnh đạo và tổ chức nhân dân lao động các nước tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa, xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa, chủ nghĩa cộng sản.

Những đặc điểm cơ bản chung nhất của giai cấp này:

1/ Lao động sản xuất vật chất là chủ yếu (với trình độ trí tuệ ngày càng cao, đồng thời cũng ngày càng có những sáng chế, phát minh lý thuyết được ứng dụng ngay trong sản xuất). Vì thế giai cấp công nhân vẫn có vai trò quyết định nhất sự tồn tại và phát triển của xã hội.

2/ Có lợi ích cơ bản đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản (giai cấp công nhân: xoá bỏ chế độ tư hữu; xoá bỏ áp bức bóc lột; giành chính quyền và làm chủ xã hội. Giai cấp tư sản không bao giờ tự rời bỏ những vấn đề cơ bản đó). Do vậy, giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để.

3/ Có ý thức tổ chức kỷ luật cao, do lao động trong môi trường công nghiệp ngày càng hiện đại và do được tôi luyện trong quá trình tham gia các cuộc đấu tranh do giai cấp tư sản tổ chức chống giai cấp phong kiến.

4/ Có hệ tư tưởng riêng của giai cấp mình, đó là chủ nghĩa Mác-Lênin phản ánh sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, đồng thời hệ tư tưởng đó dẫn dắt quá trình giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình nhằm giải phóng xã hội, giải phóng con người. Giai cấp công nhân có Đảng tiên phong của mình là Đảng Cộng sản (Đảng Mác-Lênin).

BÀI TẬP

Anh/chị hãy chọn phương án trả lời đúng bằng cách khoanh vào chữ cái tương ứng

1. Giai cấp công nhân là những người:

a) Lao động chân tay là chủ yếu

b) Vừa lao động bằng chân tay, vừa lao động bằng máy móc

c) Có trình độ học vấn thấp và lao động trong các nhà máy là chủ yếu

d) Lao động trực tiếp trên các dây chuyền công nghiệp ngày càng hiện đại, có tính xã hội hoá ngày càng cao.

2. Những đặc điểm nào dưới đây không thuộc về giai cấp công nhân:

a) Trực tiếp sản xuất trên dây chuyền công nghiệp ngày càng hiện đại

b) Bị bóc lột bằng giá trị thặng dư (trong chủ nghĩa tư bản)

c) Là giai cấp có tinh thần cách mạng triệt để

d) Là giai cấp lao động chân tay là chủ yếu.

PHẦN 2: NỘI DUNG VÀ ĐIỀU KIỆN KHÁCH QUAN QUY ĐỊNH SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

GIỚI THIỆU

Phần này sẽ giới thiệu với các anh/chị sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân gồm những nội dung nào? Vì sao giai cấp công nhân lại là người thực hiện sứ mệnh lịch sử đó.

Phần này các anh/chị nghiên cứu trong thời gian 60 phút.

NỘI DUNG

2.1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Sứ mệnh lịch sử của một giai cấp là toàn bộ những nhiệm vụ lịch sử giao phó cho một giai cấp để nó thực hiện bước chuyển cách mạng từ một hình thái kinh tế - xã hội đã lỗi thời sang một hình thái kinh tế - xã hội mới cao hơn, tiến bộ hơn.

Phân tích một cách khách quan địa vị kinh tế, xã hội của giai cấp công nhân, các nhà sáng lập ra chủ nghĩa xã hội khoa học đã nêu một cách khái quát nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là: xoá bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa, không có người bóc lột người trên cơ sở công hữu về tư liệu sản xuất, giải phóng giai cấp mình và giải phóng toàn xã hội khỏi mọi áp bức, bóc lột, bất công.

Cụ thể có 3 nội dung cơ bản sau đây:

1/ Thông qua Đảng tiên phong của mình, giai cấp công nhân lãnh đạo và tổ chức để nhân dân lao động giành chính quyền về tay mình, xoá bỏ chính quyền của các chế độ tư hữu, áp bức, bóc lột, xoá bỏ giai cấp tư sản (và mọi giai cấp áp bức bóc lột khác); giải tán chính quyền Nhà nước của các chế độ cũ, xây dựng chính quyền của giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Nội dung này có thể thực hiện bằng biện pháp bạo lực là chủ yếu, tuy nhiên tranh thủ tối đa biện pháp hoà bình khi có điều kiện để tránh đổ máu không cần thiết.

2/ Thông qua Đảng tiên phong của mình lãnh đạo, tổ chức nhân dân lao động xây dựng và bảo vệ chính quyền, bảo vệ đất nước và đồng thời tổ chức xây dựng đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa trên mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, con người..., để từng bước hình thành xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa trên thực tiễn ở mỗi nước và trên toàn thế giới.

Đây là nội dung cơ bản quyết định cuối cùng của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và cũng là nội dung rất khó khăn, phức tạp vì nó rất mới mẻ và là quá trình cải biến cách mạng căn bản, toàn diện, triệt để trên phạm vi quốc gia, quốc tế. Do đó cần phải trải qua từng bước, lâu dài với yêu cầu ngày càng cao đối với giai cấp công nhân, nhân dân lao động, nhất là đối với Đảng cộng sản với Nhà nước cả về trí tuệ lẫn bản lĩnh và lập trường chính trị. Không thể nóng vội, giản đơn, chủ quan duy ý chí... mà hoàn thành được nội dung này.

3/ Trực tiếp sản xuất ra những sản phẩm công nghiệp ngày càng hiện đại - cơ sở vật chất kĩ thuật, cơ sở kinh tế cho tất cả các nước theo xu hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá và phát triển ngày càng cao. Không có giai cấp công nhân lớn mạnh, không một nước nào (kể cả các nước phát triển nhất hiện nay) có thể tồn tại và phát triển trong thời đại hiện nay. Nội dung này là nội dung thường xuyên và thực hiện suốt trong các giai đoạn cách mạng của giai cấp công nhân ở tất cả các nước.

2.2. Những điều kiện khách quan đã qui định cho giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử trên, đó là:

- Do những địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân:

+ Giai cấp công nhân là bộ phận quan trọng nhất, cách mạng nhất trong các bộ phận cấu thành lực lượng sản xuất của xã hội tư bản. Họ đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến có trình độ xã hội hoá ngày càng cao, họ tạo ra phần lớn của cải cho xã hội, lao động thặng dư của họ là nguồn gốc chủ yếu đem lại sự giàu có cho xã hội.

+ Do bị tước đoạt hết tư liệu sản xuất trong xã hội tư bản, họ phải bán sức lao động để kiếm sống, họ bị giai cấp tư sản tước đoạt hết giá trị thặng dư, họ bị bóc lột nặng nề và bị lệ thuộc hoàn toàn vào sản phẩm của họ làm ra, họ có lợi ích cơ bản đối lập trực tiếp với lợi ích của giai cấp tư sản. Do đó, giai cấp công nhân là giai cấp có vai trò đi đầu trong cải tạo các quan hệ xã hội, muốn xoá bỏ giai cấp tư sản và mọi giai cấp bóc lột khác.

- Do đặc điểm chính trị - xã hội của giai cấp công nhân:

+ Giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất: do yêu cầu khách quan của việc không ngừng đổi mới công nghệ, giai cấp công nhân ngày càng được bổ sung thêm những công nhân có trình độ chuyên môn và học vấn ngày càng cao; môi trường lao động công nghiệp với kỹ thuật ngày càng hiện đại đã mở mang trí tuệ cho giai cấp công nhân; cuộc đấu tranh vì dân sinh, dân chủ đã cung cấp những tri thức chính trị - xã hội cần thiết để trở thành một giai cấp tiên tiến.

+ Giai cấp công nhân có hệ tư tưởng độc lập, được vũ trang bởi lý luận tiền phong và có chính đảng của mình là Đảng cộng sản, do đó, có khả năng tổ chức, lãnh đạo các giai cấp, tầng lớp khác trong cuộc đấu tranh chống giai cấp tư sản vì lợi ích của giai cấp công nhân phù hợp với lợi ích của nhân dân lao động.

+ Giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để do bị áp bức bóc lột nặng nề dưới chủ nghĩa tư bản và các chế độ áp bức bóc lột khác; đồng thời sứ mệnh lịch sử của họ chỉ giành được thắng lợi hoàn toàn khi xã hội thoát khỏi tình trạng áp bức, bất công, do vậy, muốn tự giải phóng mình, giai cấp công nhân phải đồng thời tiến hành cuộc đấu tranh giải phóng toàn xã hội.

+ Giai cấp công nhân là giai cấp có tổ chức kỉ luật cao, do được tôi luyện trong môi trường lao động công nghiệp ngày càng hiện đại và trong cuộc đấu tranh chống giai cấp phong kiến trước đây cũng như chống giai cấp tư sản ngày nay.

+ Giai cấp công nhân có bản chất quốc tế do địa vị kinh tế- xã hội của họ trên toàn thế giới giống nhau, họ có khả năng đoàn kết để thực hiện được mục tiêu chung: xoá bỏ áp bức, bóc lột, bất công để xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Trong chủ nghĩa tư bản đã có mâu thuẫn cơ bản hình thành một cách khách quan, gồm 2 mặt:

+ Mặt kinh tế: là mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất ngày càng xã hội hoá cao với chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất.

+ Mặt chính trị - xã hội: là mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân với giai cấp tư sản.

Cả 2 mặt của mâu thuẫn cơ bản này không thể giải quyết triệt để trong khuôn khổ chủ nghĩa tư bản tất yếu dẫn đến cách mạng xã hội chủ nghĩa do giai cấp công nhân lãnh đạo và tổ chức. Đó là sự qui định khách quan cho sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Trí thức, nông dân... sẽ là lực lượng tham gia vào cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa chứ không thể là lực lượng lãnh đạo và tổ chức cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. Bởi vì trí thức, nông dân không đại biểu một phương thức sản xuất riêng trong lịch sử; không có một hệ tư tưởng riêng. Vả lại, trong chủ nghĩa tư bản, mâu thuẫn cơ bản là mâu thuẫn trực tiếp giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản, do đó cách mạng xã hội chủ nghĩa phải là cách mạng của giai cấp công nhân lãnh đạo để lật đổ giai cấp tư sản để giải phóng giai cấp công nhân đồng thời giải phóng cho cả nông dân, trí thức và nhân dân bị áp bức bóc lột...

+ Hiện nay, chủ nghĩa tư bản đang cố gắng tìm cách “thích nghi” và bằng mọi biện pháp xoa dịu mâu thuẫn cơ bản vốn có trong nó, như: chia một phần nhỏ lợi ích cho giai cấp công nhân thông qua cổ phần hoá ở các doanh nghiệp; một bộ phận công nhân đã “trung lưu hoá”... nhưng bản chất bóc lột của giai cấp tư sản không hề thay đổi. Do vậy, mâu thuẫn cơ bản của chủ nghĩa tư bản không thể khắc phục được nếu không thông qua cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa do giai cấp công nhân tổ chức và lãnh đạo.

BÀI TẬP

Anh/chị hãy tìm câu trả lời đúng

1. Vì sao giai cấp công nhân lại có sứ mệnh lịch sử là thủ tiêu chế độ áp bức, bất công, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản?

a) Là con đẻ của đại công nghiệp

b) Là những người bị áp bức bóc lột nặng nề (dưới chủ nghĩa tư bản)

c) Là những người có tính đoàn kết, kỷ luật cao

d) Cả 3 phương án trên

2. Giai cấp công nhân ở các nước tư bản hiện nay là những người:

a) Không có tư liệu sản xuất, đi làm thuê và bị bóc lột

b) Đã có tư liệu sản xuất, làm chủ xã hội

c) Có trình độ cao

d) Trung lưu hoá

PHẦN 3: NHỮNG NHÂN TỐ CHỦ QUAN ĐỂ GIAI CẤP CÔNG NHÂN HOÀN THÀNH SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA MÌNH

GIỚI THIỆU

Phần này giới thiệu với các anh/chị: sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là do khách quan quy định, nhưng để hoàn thành thắng lợi, giai cấp công nhân cần phải có những điều kiện chủ quan, đó là:

- Bản thân họ phải được trưởng thành về số lượng, chất lượng;

- Tổ chức được chính đảng tiền phong của mình là Đảng Cộng sản.

Phần này các anh/chị hoàn thành trong thời gian 30 phút.

NỘI DUNG

- Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là tất yếu khách quan, tức là không phụ thuộc vào ý muốn của bất kì ai. Nhưng, cũng như các qui luật xã hội khác, nó không “tự động” diễn ra như các qui luật tự nhiên mà nó chỉ diễn ra khi có những hoạt động chủ quan của số đông con người: ở đây là của bản thân cả giai cấp công nhân, Đảng Cộng sản, toàn thể nhân dân. Có 3 yêú tố chủ quan cơ bản nhất để thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

3.1. Bản thân giai cấp công nhân

Giai cấp công nhân phải trưởng thành về số lượng và chất lượng ngay trong quá trình sản xuất công nghiệp ngày càng hiện đại và trong các hoạt động chính trị - xã hội: có trình độ văn hoá, khoa học công nghệ, tay nghề ngày càng cao để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất; đời sống vật chất, tinh thần ngày càng tốt hơn. Giác ngộ về chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa Mác-Lênin, lập trường giai cấp vững vàng; hoạt động nghiệp đoàn, công đoàn có chất lượng cao, xây dựng và bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ... đấu tranh chống mọi biểu hiện tiêu cực, mọi âm mưu của kẻ thù, thực sự đi đầu trong quá trình sản xuất hiện đại, xây dựng, bảo vệ chủ nghĩa xã hội.

3.2. Đảng Cộng sản

Giai cấp công nhân muốn giành được thắng lợi phải nhận thức được vai trò, vị trí của mình, đề ra được mục tiêu, con đường, biện pháp giải phóng mình, giải phóng xã hội.

Muốn nhận thức được những vấn đề trên, giai cấp công nhân phải được trang bị lý luận tiền phong - đó là chủ nghĩa Mác. Khi chủ nghĩa Mác thâm nhập vào phong trào công nhân dẫn đến sự hình thành chính đảng của mình - đội tiền phong của giai cấp công nhân.

Đảng cộng sản là đội tiên phong của giai cấp công nhân, lãnh đạo cả giai cấp và cả dân tộc. Đảng cộng sản là sản phẩm của sự kết hợp phong trào công nhân với chủ nghĩa Mác-Lênin, (ở Việt Nam còn kết hợp với phong trào yêu nước). Chỉ từ khi có Đảng, giai cấp công nhân mới chuyển từ tự phát lên tự giác và trở thành giai cấp thực sự cách mạng.

Đảng là nhân tố chủ quan hàng đầu, lãnh đạo và tổ chức quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân để giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Vì thế, Đảng Cộng sản phải luôn luôn được xây dựng, củng cố, phát triển vững vàng về chính trị (đường lối cách mạng...), về tư tưởng (chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh...) và về tổ chức (nguyên tắc tập trung dân chủ; sinh hoạt Đảng để có các quyết định đúng; cán bộ, đảng viên, cấp uỷ và tổ chức cơ sở đảng vững mạnh, trong sạch, có uy tín với nhân dân và có khả năng lãnh đạo tốt).

Mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản và giai cấp công nhân

- Đảng Cộng sản là đội tiền phong của giai cấp công nhân, là bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân, bao gồm những người con ưu tú nhất, trung kiên nhất của giai cấp công nhân. Đảng mang bản chất của giai cấp công nhân, đại diện về trí tuệ, lợi ích cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động; thay mặt giai cấp công nhân lãnh đạo cuộc đấu tranh chống áp bức, bóc lột, giành độc lập và xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Giai cấp công nhân là cơ sở xã hội của Đảng, là nguồn bổ sung lực lượng cho Đảng. Giữa Đảng và giai cấp công nhân có mối liên hệ hữu cơ, không thể tách rời.

Những đảng viên của Đảng Cộng sản có thể không phải là công nhân, nhưng phải là người giác ngộ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và đứng trên lập trường của giai cấp công nhân.

- Giai cấp công nhân và Đảng của nó phải là trung tâm đoàn kết toàn dân tộc, đoàn kết quốc tế: ý chí, nhận thức và hành động thống nhất. Đồng thời đấu tranh chống mọi biểu hiện tiêu cực và mọi âm mưu phá hoại của kẻ thù của nhân dân, của chủ nghĩa xã hội.

Liên hệ với vai trò của Đảng cộng sản Việt Nam trong việc hoàn thành sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam

Đảng cộng sản Việt Nam ra đời ngày 3/2/1930, là sản phẩm của sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác-Lênin, phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Từ khi ra đời, Đảng cộng sản Việt Nam đã giữ vai trò lãnh đạo giai cấp công nhân và lãnh đạo xã hội trên nền tảng lý luận chủ nghĩa Mác -Lênin nhằm mục tiêu xây dựng Việt Nam thành một quốc gia độc lập, thống nhất, mọi người được bình đẳng và có điều kiện để phát triển toàn diện.

Hơn 70 năm qua, Đảng cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo cách mạng Việt Nam vượt qua mọi thử thách và giành được nhiều thắng lợi to lớn, được giai cấp công nhân, nhân dân tin tưởng, ủng hộ. Vai trò của Đảng cộng sản Việt Nam thể hiện cụ thể như sau:

- Đảng cộng sản Việt Nam, giai cấp công nhân lãnh đạo nhân dân Việt Nam hoàn thành thắng lợi cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, giành chính quyền về tay mình và nhân dân lao động; giành độc lập cho dân tộc; thực hiện thắng lợi hai cuộc kháng chiến vĩ đại; đánh đổ tận gốc chế độ thực dân kiểu cũ và kiểu mới; giành thống nhất đất nước và đưa cả nước bước vào thời kỳ xây dựng xã hội mới - thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

- Hiện nay, Đảng cộng sản Việt Nam, lãnh đạo giai cấp công nhân, nhân dân Việt Nam thực hiện công cuộc đổi mới đất nước và đã giành được thắng lợi (tuy là bước đầu); đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa; mở rộng quan hệ, hợp tác với các quốc gia trên thế giới; thực hiện từng bước sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phấn đấu đến năm 2020 đưa nước ta trở thành nước công nghiệp.

Vì vậy, Đảng cộng sản và giai cấp công nhân Việt Nam có mối liên hệ mật thiết và khăng khít với nhau. Giai cấp công nhân chỉ có thể hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình khi được một chính đảng tiên phong, có đủ năng lực trí tuệ, bản lĩnh chính trị dẫn dắt, tổ chức và lãnh đạo; ngược lại Đảng cộng sản Việt Nam chỉ có thể thực hiện được vai trò lãnh đạo của mình khi đứng vững trên lập trường của giai cấp công nhân, lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư tưởng; lấy giai cấp công nhân là cơ sở vật chất đề tồn tại và phát triển.

BÀI TẬP:

Anh/chị hãy làm bài tập sau đây bằng cách khoanh tròn vào chữ cái của phương án mà anh/chị cho là đúng

1. Vì sao để hoàn thành sứ mệnh lịch sử, giai cấp công nhân cần phải có sự lãnh đạo của Đảng cộng sản?

a) Đảng cộng sản là đội tiên phong của giai cấp công nhân

b) Đảng cộng sản là sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân

c) Đảng cộng sản là tổ chức tham mưu chiến đấu đưa lý luận cách mạng để giúp phong trào công nhân chuyển từ tự phát lên tự giác

d) Cả 3 phương án trên

2. Trong Đảng cộng sản Việt Nam có nhiều trí thức tham gia; họ là:

a) Một bộ phận trí thức của giai cấp công nhân Việt Nam giúp giai cấp công nhân khái quát, xây dựng đường lối, chiến lược, sách lược ...

b) Bộ phận triệt để cách mạng

c) Con đẻ của giai cấp công nhân

d) Đội tiên phong của Đảng

PHẦN 4: SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM

GIỚI THIỆU

Phần này sẽ giới thiệu với các anh/chị đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam , vai trò của giai cấp công nhân đối với cách mạng Việt Nam .

Học xong phần này, anh/chị có thể hiểu rõ vì sao giai cấp công nhân Việt Nam dù nhỏ bé về số lượng, non trẻ về tuổi đời nhưng vẫn giữ vai trò lãnh đạo xã hội.

Phần này anh/chị cần hoàn thành trong thời gian 30 phút.

NỘI DUNG

4.1. Những đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam

Giai cấp công nhân Việt Nam có các đặc điểm cơ bản, chung nhất của giai cấp công nhân thế giới, nhưng có những đặc điểm riêng do hoàn cảnh lịch sử cụ thể của Việt Nam tạo ra; đó là:

- Là sản phẩm của chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.

- Đại đa số xuất thân từ nông dân nghèo, ra đô thị, đồn điền, xưởng máy nhỏ... làm thuê cho chủ tư sản xâm lược. Trình độ khoa học kĩ thuật, tay nghề và mức sống còn thấp, vì chưa có nền công nghiệp hiện đại. Chịu ảnh hưởng tư tưởng của người sản xuất nhỏ, tiểu nông.

- Ra đời trước cả giai cấp tư sản Việt Nam . Có truyền thống lao động cần cù, yêu nước nồng nàn, gắn bó mật thiết với dân tộc, nhất là nông dân và các tầng lớp lao động.

- Sớm được giác ngộ cách mạng và sớm có Đảng tiên phong do Hồ Chí Minh - người đưa Chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam và Đông Dương - sáng lập và rèn luyện. Giai cấp công nhân sớm trở thành giai cấp lãnh đạo cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng của nó. Hơn 70 năm qua, giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam đã thu được nhiều thắng lợi to lớn trong cách mạng giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Trong công cuộc đổi mới hiện nay, tuy đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, song giai cấp công nhân Việt Nam vẫn còn nhiều mặt hạn chế: đặc biệt là về trình độ văn hoá cơ bản, khoa học công nghệ và tay nghề; giác ngộ chính trị và mức sống tuy có khá hơn sau những năm đổi mới có kết quả, nhưng nhìn chung cũng còn hạn chế, chưa tương xứng với yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

4.2 Phương hướng cơ bản để phát triển giai cấp công nhân Việt Nam trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá

Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ X chỉ rõ phương hướng chung về phát triển giai cấp công nhân Việt Nam là: “Phát triển về số lượng, chất lượng và tổ chức, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn và nghề nghiệp, xứng đáng là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Giải quyết việc làm, giảm tối đa số công nhân thiếu việc làm và thất nghiệp. Thực hiện tốt chính sách và pháp luật về lao động, tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hộ lao động, chăm sóc, phục hồi sức khoẻ đối với công nhân; chính sách ưu đãi về nhà ở đối với công nhân bậc cao. Xây dựng tổ chức, phát triển đoàn viên công đoàn, nghiệp đoàn đều khắp ở các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuộc các thành phần kinh tế. Thường xuyên chăm lo đời sống vật chất và tinh thần, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của công nhân và những người lao động, chú trọng công nhân làm việc ở các khu công nghiệp và đô thị lớn. Chăm lo, đào tạo cán bộ và kết nạp đảng viên từ những công nhân ưu tú”1.

Do đó, cần phải thực hiện một số giải pháp sau đây:

- Xây dựng và hoàn thiện một hệ thống chính sách xã hội đối với giai cấp công nhân theo hướng bồi dưỡng, phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng, chất lượng như chính sách về việc làm, tiền lương, đào tạo, bảo hiểm xã hội.

- Chú trọng và yêu cầu ngày càng cao với đội ngũ công nhân khu vực kinh tế Nhà nước để tạo cơ sở làm tốt vai trò chủ đạo thực sự của kinh tế Nhà nước và cùng kinh tế tập thể làm nền tảng vững vàng cho toàn bộ nền kinh tế cả nước.

- Công nghiệp hoá đi đôi với hiện đại hoá một cách phù hợp, hiệu quả để nước ta thành nước công nghiệp hiện đại, phát triển nhanh và bền vững; đặc biệt áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất.

- Từ chuyển dịch cơ cấu kinh tế hợp lí đến chuyển giao khoa học công nghệ hiện đại hợp lí mà có căn cứ đào tạo, đào tạo lại giai cấp công nhân một cách khoa học, hiệu quả thiết thực; từ đó tạo việc làm, tăng thu nhập cho giai cấp công nhân.

- Đổi mới hệ thống chính trị ở các doanh nghiệp có công nhân nhằm vừa bảo vệ đúng đắn lợi ích của công nhân, vừa giáo dục, tổ chức đào tạo và yêu cầu ngày càng cao với giai cấp công nhân trong sản xuất kinh doanh, hoạt động chính trị - xã hội ngay trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

BÀI TẬP

Anh/chị hãy kiểm tra kiến thức của mình bằng việc lựa chọn đáp án đúng:

1. Giai cấp công nhân Việt Nam có vai trò lãnh đạo cách mạng vì:

a) Là giai cấp tiên tiến nhất

b) Có đội tiên phong của mình (Đảng cộng sản)

c) Được trang bị lý luận khoa học là chủ nghĩa Mác-Lênin

d) Cả 3 phương án trên

2. Để giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay phát triển cả về số lượng và chất lượng, cần phải:

a) Đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước nhanh hơn nữa

b) Coi phát triển nông nghiệp là mặt trận hàng đầu

c) Nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho giai cấp công nhân

d) Không để công nhân bị bóc lột ở các liên doanh và các công ty nước ngoài

PHẦN KẾT

Đây là phạm trù cơ bản và xuất phát của môn chủ nghĩa xã hội khoa học và là một trong ba phát hiện vĩ đại của Mác - Ăngghen. Vì vậy, để hiểu sâu hơn bài học, anh/chị hãy tập trung nghiên cứu một số nội dung chính của bài học:

- Trong quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử, giai cấp công nhân cần có những điều kiện khách quan, chủ quan nào?

- Làm rõ thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay cũng như phương hướng xây dựng để giai cấp công nhân Việt Nam hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình.

Chúc anh/chị học tốt!

Câu hỏi suy luận: Vì sao giai cấp công nhân lại có sứ mệnh lịch sử là thủ tiêu mọi chế độ áp bức, bất công và xây dựng chế độ xã hội mới (chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản)? Hãy làm rõ vai trò của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay?

ĐÁP ÁN

Phần 1: 1d, 2d

Phần 2: 1d, 2a

Phần 3:1d, 2a

Phần 4: 1d, 2a


1 Đảng Cộng sản Việt Nam : Văn kiện Đại hội X, tr.118- 119


Bản quyền thuộc Viện Đại học Mở Hà Nội

Không có nhận xét nào: